พื้นฐาน Fire Safety สำหรับโรงงาน

พื้นฐาน Fire Safety สำหรับโรงงาน

“ไฟไหม้โรงงาน” เป็นหนึ่งในอุบัติเหตุที่สร้างความเสียหายสูงสุด ทั้งต่อชีวิต พนักงาน และทรัพย์สินขององค์กร
การวางระบบ Fire Safety (ความปลอดภัยจากอัคคีภัย) จึงเป็นสิ่งที่ทุกโรงงานต้องให้ความสำคัญตั้งแต่ขั้นตอนออกแบบอาคาร ไปจนถึงการฝึกซ้อมประจำปี

บทความนี้จะพาไปดูแนวทางพื้นฐานที่ทุกโรงงานควรรู้ เพื่อสร้างสภาพแวดล้อมการทำงานที่ปลอดภัยและลดความเสี่ยงจากอัคคีภัย

🔧 1. ระบบป้องกันไฟขั้นพื้นฐาน (Fire Protection System)

ระบบป้องกันอัคคีภัยแบ่งออกเป็น 2 ส่วนหลัก ได้แก่

🔹 ระบบป้องกันเชิงรับ (Passive System)

เป็นการออกแบบและติดตั้งโครงสร้างเพื่อชะลอการลุกลามของไฟ เช่น

• ผนังกันไฟ / ประตูกันไฟ (Fire-rated wall & door)

• การแบ่งโซนพื้นที่ (Fire Compartment)

• การใช้วัสดุตกแต่งที่ไม่ติดไฟ เช่น เหล็ก, ยิปซั่มกันไฟ, แผ่นกันความร้อน

🔹 ระบบป้องกันเชิงรุก (Active System)

คือระบบที่ตอบสนองเมื่อเกิดเหตุเพลิงไหม้ เช่น

• เครื่องตรวจจับควัน / ความร้อน (Smoke & Heat Detector)

• ระบบสัญญาณเตือนภัย (Fire Alarm System)

• ระบบดับเพลิงอัตโนมัติ (Sprinkler System)

• ตู้และถังดับเพลิงประจำจุด (Fire Extinguisher & Hose Reel)

🧯 2. การจัดวางถังดับเพลิงให้เหมาะสม

• ควรติดตั้งถังดับเพลิงทุกระยะ ไม่เกิน 20 เมตรต่อถัง

• ความสูงจากพื้นถึงหัวถังประมาณ 1.5 เมตร

• ตรวจเช็กแรงดันถังเดือนละครั้ง และบันทึกวันตรวจสอบไว้บนฉลาก

• ถังดับเพลิงแต่ละสีใช้กับไฟต่างชนิด เช่น

  • 🔴 ถังแดง (Dry Chemical): ใช้กับไฟจากของแข็ง ของเหลว และไฟฟ้า

  • ⚪ ถังคาร์บอนไดออกไซด์ (CO₂): ใช้ดับไฟเครื่องจักร / ห้องควบคุมไฟฟ้า

🚨 3. เส้นทางหนีไฟและไฟฉุกเฉิน

หนึ่งในข้อกำหนดสำคัญของกฎหมายอาคารโรงงาน คือ
ต้องมี “เส้นทางหนีไฟ” และ “ไฟส่องสว่างฉุกเฉิน” อย่างน้อย 2 ทางออก

หลักการออกแบบ:

• ติดตั้งป้าย EXIT พร้อมไฟส่องสว่างตลอด 24 ชั่วโมง

• พื้นทางหนีไฟต้องเรียบ ไม่มีสิ่งกีดขวาง

• มีการทาสีพื้นหรือทำสัญลักษณ์ลูกศรนำทางชัดเจน

• ตรวจเช็กแบตเตอรี่ไฟฉุกเฉินทุก 3 เดือน

🧑‍🚒 4. การฝึกซ้อมดับเพลิงและอพยพหนีไฟ

ควรจัดอย่างน้อยปีละ 1 ครั้ง โดยมีขั้นตอนดังนี้

1. อบรมให้พนักงานรู้จักประเภทของไฟและวิธีดับเพลิง

2. ซ้อมการใช้ถังดับเพลิงจริงในพื้นที่ปลอดภัย

3. ซ้อมแผนอพยพตามเส้นทางหนีไฟ

4. ประเมินผลและปรับปรุงแผนตามข้อบกพร่อง

Tip: การมี “ทีมดับเพลิงประจำโรงงาน (Fire Fighting Team)” จะช่วยควบคุมสถานการณ์ได้รวดเร็วกว่าการรอเจ้าหน้าที่จากภายนอก

⚙️ 5. การตรวจสอบและบำรุงรักษาอุปกรณ์ Fire Safety

สิ่งสำคัญไม่แพ้การติดตั้งคือ “การดูแลให้ใช้งานได้จริง”

• ตรวจสอบถังดับเพลิงทุกเดือน

• ตรวจเช็กหัวสปริงเกอร์ว่าปลอดสิ่งอุดตัน

• ทดสอบสัญญาณไฟเตือนและไซเรนทุก 6 เดือน

• ตรวจสภาพสายไฟและแบตเตอรี่ระบบ Alarm System

✅ สรุป: ความปลอดภัยจากไฟ เริ่มได้ที่ “การไม่ละเลย”

Fire Safety ไม่ใช่เพียงการปฏิบัติตามกฎหมาย แต่คือการ “ลงทุนในความปลอดภัยของชีวิตและทรัพย์สิน”
โรงงานที่มีระบบป้องกันไฟที่ดี พร้อมบุคลากรที่ผ่านการฝึกซ้อม จะสามารถรับมือกับเหตุเพลิงไหม้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ และลดความเสียหายได้มหาศาล

คำค้น (Keywords):
fire safety, ระบบดับเพลิง, ถังดับเพลิง, ระบบสปริงเกอร์, หนีไฟ, ความปลอดภัยโรงงาน, ป้องกันไฟไหม้, ฝึกซ้อมดับเพลิง, ระบบแจ้งเหตุเพลิงไหม้, ไฟฉุกเฉิน